Na posiedzeniu Rady Naczelnej Związku Polaków na Białorusi 6 lutego podjęto decyzję o przeprowadzeniu w dn. 20 marca br. w Grodnie X Zjazdu ZPB.
Prezes ZPB Andżelika Borys złożyła sprawozdanie z działalności i podsumowała bardzo niełatwy rok poprzedni. „Dobrze, że trwamy mimo pandemii koronawirusa i zawirowań politycznych, a do tego potrafiliśmy tak dużo osiągnąć” – podkreśliła prezes. Opowiedziała, że w 2020 r. przeprowadzono 112 przedsięwzięć w skali kraju, a w roku 2019 było ich 171. Prezes podkreśliła, że w jedności ZPB jest nasza siła, ponieważ wspólnie potrafimy zrobić wiele.
Szczególną uwagę A. Borys zwróciła na oświatę. Zaznaczyła, że cały czas funkcjonują szkoły społeczne i ośrodki nauczania. Dla nauczycieli języka polskiego przeprowadzono 5 szkoleń. Dzieciom uczącym się języka ojczystego przekazano 6 tys. prezentów, m.in. na Brasławszczyznę, do Mozyrza.
Sprawozdanie złożyła także Renata Dziemiańczuk, wiceprezes ZPB ds. Kultury. Mówiła m.in. o spotkaniach kierowników zespołów w Mińsku i Baranowiczach.
Na posiedzeniu członkowie Rady Naczelnej ZPB zapoznali się z projektem zmian do Kodeksu o Edukacji Republiki Białorusi, wniesionym przez białoruski rząd pod obrady Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego RB. Zaproponowane zmiany są bardzo niekorzystne dla szkolnictwa polskiego na Białorusi, mogą doprowadzić do eliminacji języka polskiego z systemu państwowej edukacji.
Ponownie głos zabrała A. Borys. Powiedziała, że obecnie drastycznie zmniejszono nauczanie języka polskiego w szkołach państwowych. Zmniejsza się liczba szkół, gdzie jest nauczanie polskiego, w Grodnie np. z 13 do 7, nie ma nauczania w szkołach w Oszmianie, nie ma go także w Wołkowysku poza polską szkołą. Zlikwidowano naukę polskiego jako przedmiotu w Lidzie i Słonimiu. Dodała, że kontaktowała się w tej sprawie z Kazimierzem Ujazdowskim, przewodniczącym senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.
Uchwalenie Kodeksu o Edukacji w proponowanej redakcji spowoduje zmianę statusu dwóch polskich szkół – w Grodnie i Wołkowysku. Zamiast szkół z polskim językiem nauczania staną się one szkołami dwujęzycznymi. Niepokój kierownictwa ZPB budzą także zmiany, dotyczące uprawnień, jakie będą mieli lokalne władze i Ministerstwo Edukacji do decydowania o języku, obowiązującym przy zdawaniu egzaminów maturalnych, a także o języku wykładowym szeregu przedmiotów.
złonkowie Rady Naczelnej jednogłośnie uchwalili oświadczenie, krytykujące wprowadzenie poprawek do Kodeksu o Edukacji RB, nawołują także polski rząd do podjęcia kroków, które by zapobiegły uchwaleniu zmian. Z całym tekstem oświadczenia ZPB można się zapoznać na portalu znadniemna.pl.
Najważniejszym punktem obrad było głosowanie nad datą X Zjazdu ZPB, postanowiono przeprowadzić go w dn. 20 marca w Grodnie – termin został jednogłośnie zatwierdzony.
Marek Zaniewski, wiceprezes ZPB ds. organizacyjnych, poinformował Radę Naczelną, że większość oddziałów ZPB już przeprowadziła zebrania wyłaniające delegatów na X Zjazd i dostarczyła protokoły do Komisji Przedzjazdowej. Pozostałe oddziały mają to uczynić w najbliższym czasie.
